TİCARETİN E- HALİ
TİCARETİN E- HALİ
Elektronik ticaret ya da herkesin bildiği şekilde e-ticaret, ülkemizde alışveriş yöntemi olarak son yıllarda tercih edilmeye başlansa da aslında dünyada, özellikle de A.B.D ve Avrupa’da yirmi yıldan fazla bir geçmişe sahip.
Peki her şey nasıl başladı?
1994 yılının Ağustos ayında, 21 yaşındaki Dan Kohn’un kurduğu NetMarket adlı e-ticaret sitesinden yaklaşık 500 kilometre uzaklıktaki arkadaşına sattığı bir CD, ilk e-ticaret işlemi olarak kayıtlara geçti(1). Online olarak e-ticaret böyle başlamış olsa da asıl büyük sıçramasını 1994 yılında Jeff Bezos tarafından kurulan Amazon ve yine aynı tarihlerde Pierre Omidyar tarafından kurulan eBay ile yaptı. E-ticaretin öcüleri olarak kabul edilen bu şirketler 1999 yılında kurulan Alibaba ile birlikte dünya e-ticaret piyasasına ve günümüzde de yön vermeye devam ediyor. E- ticaret ülkemizde son yıllarda yükselişe geçmiş olsa da aslında geçmişi Hepsiburada.com’un kurulduğu 1998 yılına dayanıyor. Hatta bu özelliği ile dünya devlerinden biri olan Alibaba’nın kuruluşundan da önceye.
E-ticareti neden bu kadar seviyoruz?
E-ticareti bu kadar cazip ve çekici kılan en önemli özelliği, hem alıcılar hem de satıcılar için geçerli olan ulaşılabilirlik özelliği. Tek bir ekran üzerinden sayısız farklı ürünü ve hizmeti çok kısa bir süre içerisinde ulaşabiliyor olmamız e-ticaretin en büyük avantajı. Bunu yanı sıra ürün/fiyat karşılaştırmaları ve indirim gibi müşteriler için cazip olan fırsatları da sunmakta. Sağlayıcılar için de sayısız avantaj sağlayan e-ticaret yöntemi ile daha hızlı ve masrafsız olarak satış yapma imkânı sunmakta. E-ticaret ve yan araçları ile sağlayıcılar müşterilerine ve potansiyel hedef kitlelerine 7/24 açık bir mağaza sunma imkânına sahip.
Ne kadar büyük?
Yurtdışında, 2000’lerin başından beridir toplam satışlar içindeki payı düzenli olarak artan e-ticaret 2015 yılında toplam küresel ticaretin %7.4’ü iken 2021’in ilk yarısında %18.1’e yükselmiş durumda. 2023 yılına kadar ise bu oranın %22’ye çıkacağı tahmin ediliyor(2).
Bu da önümüzdeki 2 yıl içinde ortalama olarak satın alınan her dört üründen birinin e-ticaret siteleri üzerinden satın alınmış olacağı anlamın geliyor.
Ülkemiz, e-ticaret sektörüne batılı ülkelere oranla geç atılsa da genç nüfus ve pandemi döneminde artış gösteren online alışveriş alışkanlıkları sebebiyle farkı çok hızlı bir şekilde kapatmakta.
2011 yılında ‘’en az bir defa online olarak alışveriş yapmış’’ kişilerin oranı %8,4 iken bu oran 2016’da %20,9’a; 2021 yılının Ağustos ayında ise %44,3’e çıkmış durumda(3). Hanelerde ve bireysel olarak internet kullanımın artmasıyla ve insanların e-ticaretin kolaylıklarını keşfetmeleriyle birlikte bu oranın daha da artması kaçınılmaz.
E-ticaretin geleceği nasıl olacak?
Bu sorunun yanıtı aslında oldukça basit, nasıl ki ünlü ressam Andy Warhol ‘’bir gün herkes on beş dakikalığına da olsa ünlü olacaktır’’ dediyse, bir gün herkes bir defalığına da olsa e-ticaret araçlarından birini kullanarak online alışveriş yapacaktır. Sosyal medya her alanda olduğu gibi e-ticaret alanında da büyük paya sahip olmaya aday. İnstagram, Facebook, Youtube gibi sosyal medya uygulamaları üzerinden milyonlarca insanı sadece tek bir bağlantı linki ile ürünlere ve hizmetlere kolayca yönlendirebilecek. Kişiselleştirme özelliği ile müşteriye ve özelliklerine göre ona hitap eden ürünler önerilecek, big data ve yapa zeka desteğiyle de binlerce potansiyel müşteriye ulaşılabilecek.